Beste Kollega

Ek vertrou dat dit met jou goed gaan te midde van sekerlik die moeilikste tyd in ons geskiedenis met die uitdagings wat COVID-19 bring. Daar is rede tot groot dankbaarheid oor die rol wat die NG Kerk in plaaslike gemeenskappe speel. Pragtige verhale van hoop is volop en spreek boekdele oor die getuienis van die kerk in moeilike omstandighede. Navorsing wys dat bykans 97% van gemeentes betrokke is by die een of ander vorm van noodleniging. By ons almal is daar ’n nederige dankbaarheid dat die NG Kerk so kan betrokke wees.

Baie dankie vir die rol wat jy as leraar en jou gemeente in dié verband speel. Dit kom nie sonder passie en harde werk nie. Ons ekumeniese vennote het groot waardering vir die bydrae van die NG Kerk en waardeer ons samewerking in talle opsigte. Een van die groot lesse wat ons tans leer, is die belangrikheid van kerkverband in ons eie denominasie en die krag en voordele wat daar in ekumeniese vennootskappe is. “Saam is ons beter” geld in alle opsigte.

Dit is egter nie net berigte oor die belangrike diakonale werk wat tans op sosiale media en ander plekke aandag geniet nie.

Na aanleiding van kommentaar op die berig in Kerkbode getiteld “SVG: Bevestigings mag nou voortgaan” en elders met betrekking tot hierdie saak die volgende:

Dit word betreur dat individue en instansies wat besware het teen en onsekerheid ervaar oor besluite en handelinge van die kerk nie die kerklike weg volg en die kanale wat beskikbaar is, benut nie. Tans is dit weer die geval dat debatte op sosiale media gevoer word oor die uitnodiging aan predikante, wat wel die opsie wil uitoefen, om hulle besonderhede deur te gee aan die kantoor van die algemene sekretaris vir deurstuur na die Departement Binnelandse Sake.

Graag gee ek aan jou die feite oor die proses wat gelei het tot die moontlikheid vir predikante wat hierdie opsie wil uitoefen en die aansoek daarvoor by die Departement Binnelandse Sake. Dit het ’n bepaalde verloop gehad wat nie oral korrek weergegee word nie.

Die vertrekpunt van die aansoek by die Departement Binnelandse Sake kan gevind word in die volgende twee besluite van die Algemene Sinode:

• Leraars wat hulle weg oopsien om burgerlike verbintenisse te voltrek, kan dit doen (uit die lang besluit oor selfdegeslagverbintenisse).
• Die Algemene Sinode moet aansoek doen vir leraars wat hulle weg opsien (besluit 24).

Verder moet uitvoering gegee word aan die volgende besluit wat in 2019 herbevestig is:

“Die Algemene Sinode herbevestig die besluit van 2004 dat, volgens ons verstaan van die Bybel, slegs die verbintenis tussen een man en een vrou as ʼn huwelik beskou kan word.”

Daarom word die aansoek gedoen aan die hand van Wet 17 van 2006 (Civil Union Act) wat bepaalde eie vereistes stel. Hier is dus twee afsonderlike wette ter sprake wat nie verwar moet word nie.

Dit moet baie duidelik wees dat hier ’n ander wet ter sprake is as die Huwelikswet 25 van 1961. Die NG Kerk sou in die verlede eenmalig, heel waarskynlik as denominasie, aansoek gedoen het om haar leraars in staat te stel om volgens die Huwelikswet van 1961 huwelike te kan bevestig tussen persone van die teenoorgestelde geslag. Daarna sou die verskillende sinodes met die departement skakel om logistieke redes.

Die huidige aansoek van die NG Kerk om haar leraars, wat hulle weg oopsien om dit te doen, in staat te stel om selfdegeslagverbintenisse te voltrek, word gedoen aan die hand van ’n ander wet, naamlik die Civil Union Act 17 van 2006, en die klousule binne die skopus van die Wet, naamlik “the act applies to civil union partners joined in a civil union” (klousule 3 van die Wet).

In gesprekke wat by meer as een geleentheid met die adjunkminister en ander amptenare van die departement gevoer is, is daar gekommunikeer dat die NG Kerk as denominasie eers moet aansoek doen voordat predikante, wat die opsie wil uitoefen, geakkrediteer sal word om selfdegeslagverbintenisse te voltrek. Dit geskied op grond van die opskrif vóór klousule 5 en klousule 5(1) van die wet:

“Designations of ministers of religion and other person attached to religious denomination or organisation as marriage officers”

Klousule 5(1):

“Any religious denomination or organization may apply in writing …”

Kortom, alles het begin met ’n besluit wat die Algemene Sinode in 2019 geneem het. Een van die besluite was om aansoek te doen by die departement om dit vir predikante, wat die opsie wil uitoefen, moontlik te maak om selfdegeslagverbintenisse te voltrek. Die aansoek is om hierdie rede ná die besluit van 2019 aan die departement gerig deur die uitvoerende amptenaar van die Algemene Sinode, naamlik die algemene sekretaris.

Om verskeie redes was daar ’n lang tydsverloop ná 2019 voordat die aansoek gedoen is, onder meer ’n verwisseling van amptenary ná die verkiesing en die feit dat die Algemene Sinode nog gewag het op advies van die departement oor die wyse van aansoek (omdat daar nie per se vir alle predikante aansoek gedoen kan word nie).

Nadat daar uiteindelik met die departement in gesprek getree is, is vereistes vir ’n aansoek deur die departement aan die algemene sekretaris en aktuarius gekommunikeer. Dit het onder meer gegaan oor die beskikbaarstelling van die besluit van 2019 asook die nuutste kerkorde van die Algemene Sinode. Die nodige dokumente, soos versoek deur die departement, is deur die algemene sekretaris beskikbaar gestel.

’n Versoek is ook aan die departement gerig om uitklaring te gee oor die feit dat daar nie vir alle leraars aansoek gedoen kan word nie (sien onder meer besluit 24), asook die volgende: i) hoe leraars moet aansoek doen; ii) opleiding, eksaminering en registrasie, en iii) watter register en dokumente gebruik moet word. Die aansoek is gunstig deur die departement oorweeg en hulle het die inligting deurgegee wat benodig word van die predikante wat wel aansoek wil doen.

ʼn Skrywe is deur die algemene sekretaris gerig aan predikante, wat die opsie wil uitoefen, om die nodige inligting te verskaf wat die departement verlang. Met hierdie proses is die kantoor van die Algemene Sinode tans nog besig.

Dit moet duidelik wees dat daar uitvoering gegee is aan ’n sinodale besluit. Die besluit het bepaal dat die opsie om selfdegeslagverbintenisse te voltrek deur individuele predikante, wat dit so verkies, uitgeoefen kan word. Die proses wat gevolg is, is deur die amptenare van die Departement Binnelandse Sake voorgestel in gesprekke met die algemene sekretaris en die aktuarius. ’n Ander wet is ter sprake as die Huwelikswet.

Mag jy die genade van God in jou persoonlike lewe en jou bediening op ’n besonderse wyse ervaar in hierdie tyd.

Groete in Christus

Gustav Claassen
Namens die dagbestuur van die ASM